همانطور که گفته شد دستگاه اسپکتروفتومتر FTIR (بافتی تراوا یا مادون قرمز) یکی از دستگاه‌های تجزیه و تحلیل طیفی است که برای بررسی ترکیب شیمیایی و ساختار مولکولی مواد مورد استفاده قرار می‌گیرد. FTIR به معنی تجزیه و تحلیل تعداد فرکانس‌های امواج مادون قرمز می‌باشد. این دستگاه از امواج مادون قرمز استفاده می‌کند تا اطلاعات دربارهٔ اثرات جذب و انتشار نور توسط یک نمونه را فراهم کند.

نحوه کار این دستگاه به صورت زیر است:

• تهیه نمونه

نمونه مورد نظر برای تحلیل باید به شکلی مناسب آماده شود. که شامل تمیز کردن نمونه و در برخی موارد فشرده‌سازی آن می‌شود.

• انتقال نمونه

نمونه در دستگاه قرار می‌گیرد و به وسیله یک دستگاه مکانیکی به محل تحلیل منتقل می‌شود.

• تابش نور

یک منبع نور (معمولاً لیزر یا چراغ مادون قرمز) نور را از یک سوی نمونه تابانده که نمونه به نور حساسیت دارد و آن را جذب می‌کند.

• تشتیت نور

نوری که از نمونه تابیده شده است، توسط دتکتوری که در دستگاه قرار دارد، تشتیت می‌شود.

• ضبط طیف

این دتکتور تغییرات در شدت نور تشتیت شده را ثبت می‌کند. این تغییرات با توجه به ویژگی‌های مولکولی نمونه اتفاق می‌افتد.

• تحلیل طیف

طیف نهایی که توسط دتکتور ثبت شده است، تحلیل می‌شود تا الگوهای خاص مولکولی در نمونه شناسایی شود. که شامل مقایسه طیف با مرجع مولکول‌ها می‌باشد.

• تجزیه و تحلیل داده‌ها

داده‌های ثبت شده به کمک نرم‌افزارهای مخصوصی که در دستگاه FTIR موجود است، تحلیل می‌شوند تا اطلاعات مورد نیاز استخراج شود.

با استفاده از این روش، می‌توان اطلاعات مفیدی درباره ترکیبات شیمیایی و ساختار مولکولی نمونه‌ها به دست آورد.

اجزای تشکیل‌دهنده دستگاه اسپکتروفتومتر FTIR عبارتند از:

• منبع نور

منبع نور برای تابش نور به نمونه استفاده می‌شود. این منبع نور معمولاً یک لیزر یا مادون قرمز است.

• دتکتور

دتکتور مسئول تشتیت نور از نمونه و ضبط طیف نهایی است. انواع مختلف دتکتورها ممکن است در دستگاه FTIR استفاده شوند، از جمله دتکتورهای فتودایود، دتکتورهای سیلیکونی، و دتکتورهای دیگر.

• آینه‌ها

آینه‌ها برای انتقال نور به ازای تابش از نمونه استفاده می‌شوند. آینه‌ها نور را به نمونه و سپس به دتکتور هدایت می‌کنند.

• ترکیب‌کننده

ترکیب‌کننده‌ها از این جهت مورد استفاده قرار می‌گیرند که نور را از منبع به نمونه و سپس به دتکتور هدایت می‌کنند.

• سیستم نمونه‌گیری

این قسمت از دستگاه مسئول جایگذاری نمونه در مسیر نور و تهیه نمونه‌های مورد آزمایش است.

• کنترل‌کننده‌ها و الکترونیک‌ها

این بخش‌ از دستگاه مسئول کنترل و مدیریت عملکرد دستگاه هستند، از جمله کنترل نور، تنظیمات دتکتور، و…

• کامپیوتر و نرم‌افزار

دستگاه FTIR معمولاً به یک کامپیوتر متصل می‌شود که نرم‌افزارهای مخصوصی برای کنترل دستگاه و تحلیل داده‌های طیفی فراهم می‌کند.

این اجزا به طور کلی اجزای مهمی هستند که در یک دستگاه FTIR یافت می‌شوند.