تشخیص سنگ های قیمتی و فلزات گرانبها
تکنیک طیف سنجی فلورسانس اشعه ایکس (XRF) یکی از ساده ترین، دقیق ترین و اقتصادی ترین روش های تحلیلی برای تعیین ترکیب عنصری بسیاری از انواع مواد است. بسیاری از ابزارهای XRF می توانند تمام عناصر سنگین تر از سدیم Na را تشخیص دهند و حتی برخی می توانند عناصری به سبکی بور B را نیز شناسایی کنند. دستگاه فلورسانس پراش انرژی ایکس ری (Energy Dispersive X-ray Fluorescence Spectrometer) برای انجام تحقیق و توسعه (R&D) و همچنین تضمین کیفیت (QA) ضروری است و برای تجزیه و تحلیل محصولات از سیمان تا پلاستیک ها و از فلزات تا مواد غذایی و ویفر های نیمه هادی مورد استفاده قرار می گیرد.
EDXRF ابزاری سریع و غیر مخرب است که می تواند به راحتی برای تشخیص سنگ های قیمتی و فلزات گرانبها از سنگ ها و فلزات تقلبی یا آنهایی که متحمل پیشرفت های شمیایی شده اند، مورد استفاده قرار گیرد. این روش امکان آنالیز غیر مخرب سنگ های قیمتی و فلزات پر ارزش را برای جلوگیری از خرید کالاهای جعلی و تقلبی را فراهم می کند.
سنگ های قیمتی و فلزات گرانبها
سنگ های قیمتی از جمله مروارید، یاقوت کبود، تورمالین، الماس، اوپال و تانزانیت، کریستال های معدنی طبیعی هستند که برش داده می شوند و سپس جلا داده شده و اغلب در جواهر سازی مورد استفاده قرار می گیرند. امروزه با افزایش تقاضا برای استفاده از سنگ های قیمتی، فروش سنگ های قیمتی تقلبی و جعلی به سرعت افزایش یافته است و نیاز به یک روش مؤثر و سریع برای تعیین اعتبار وجود دارد. قیمت سنگ های قیمتی با تکیه بر هویت، رنگ، وضوح، وزن، اندازه، منشأ، شکل، برش و جلا در آنها می تواند متفاوت باشد.
با توجه به شرایط جغرافیایی، سنگ های قیمتی از منشأ های مختلف، اغلب با ترکیبی متفاوت از عناصر در غلظت های مختلف می توانند وجود داشته باشند. شناسایی و اندازه گیری کمی چنین عناصری ممکن است امکان تشخیص منشأ سنگ های گرانبها را فراهم کند. علاوه بر این، حضور برخی از عناصر نیز موجب تسهیل تمایز بین یک سنگ قیمتی طبیعی ارزشمند و یک کریستال مصنوعی بی ارزش می شود.
بررسی سنگ های گرانبها با دستگاه فلورساس اشعه ایکس
با پیشرفت تکنولوژی، تأیید صحت و اعتبار سنگ های قیمتی دشوارتر شده و تقاضای فراوانی برای یک روش غیر مخرب و کارآمد برای تعیین ترکیب سنگ های گرانبها و فلزات قیمتی ایجاد می شود. یکی از روش ها، اسپکتروسکوپی فلورسانس پراش اشعه ایکس یا EDXRF می باشد که این تکینک کاربر را قادر می سازد تا با سهولت و به سرعت بین یک سنگ واقعی و مصنوعی تمایز قائل شده و آنها را از هم تشخیص دهد و یا هر گونه پیشرفت شیمیایی را شناسایی کند. این تجزیه و تحلیل می تواند در هر مرحله از فرایند خرید، از مواد اولیه خام تا محصول نهایی استفاده شود. علاوه بر سنگ ها، فلزات گرانبها نیز می توانند برای تعیین خلوص مورد بررسی و اندازه گیری قرار بگیرند. به طور مثال در آنالیز و بررسی یک الماس واقعی نباید هیچ عنصری یافت شود، زیرا کربن تنها جزء تشکیل دهنده آن است.
در تحقیقی از دستگاه اسپکترومتر ED-XRF با لوله اشعه ایکس Rh جهت آنالیز سنگ های قیمتی با کیفیت های مختلف و فلزات گرانبها در خلوص متفاوت استفاده شد. برای انجام کالیبراسیون از پارامتر اساسی (FP) استفاده شده است. در نهایت پس از انجام آزمایش، نتایج مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
دیگر کاربردهای دستگاه طیف سنج فلورسانس ایکس ری EDXRF
- بررسی عناصر سمی در اسباب بازی های پلاستیکی با دستگاه EDXRF
- بررسی عناصر خاکستر زغال سنگ با تکنیک آزمایشگاهی XRF
- تجزیه و تحلیل آلودگی آب شیر توسط طیف سنجی FTIR و EDX
- غربالگری عناصر سنگین در پودر شیر توسط اسپکترومتر EDXRF
- بررسی آلودگی در فرآیند تولید مواد غذایی با دستگاه آزمایشگاهی EDXRF
- اندازه گیری کمی ضایعات روغن با دستگاه فلورسانس اشعه ایکس EDX
- تعیین فلزات در قرص های ویتامین با طیف سنج فلوئورسانس پراش انرژی X-ray
